Vai Trò Của Vitamin Và Khoáng Chất

Vitamin là gì? Các loại vitamin phổ biến? Công dụng của chúng với sức khoẻ là gì? Cùng Prowellness Center Hà Trần tìm hiểu ngay trong bài viết sau đây nhé.

VITAMIN

Vitamin và khoáng chất là hai trong số các loại chất dinh dưỡng chính mà cơ thể bạn cần để tồn tại và khỏe mạnh. Vitamin giúp cơ thể bạn phát triển và hoạt động như bình thường. Có 13 loại vitamin – vitamin A, vitamin C, vitamin D, vitamin E, vitamin K và vitamin B (thiamine, riboflavin, niacin, axit pantothenic, biotin, vitamin B6, vitamin B12 và folate). Vitamin có những nhiệm vụ khác nhau, vitamin giúp bạn chống lại nhiễm trùng, giữ cho dây thần kinh của bạn khỏe mạnh và giúp cơ thể bạn lấy năng lượng từ thức ăn hoặc máu của bạn để đông máu đúng cách. Khoáng chất cũng giúp cơ thể bạn hoạt động.

Vitamin Là Gì?

Vitamin là các chất hữu cơ thường tan được trong chất béo hoặc tan trong nước. Vitamin được chia làm 2 nhóm bao gồm vitamin tan trong chất béo và vitamin tan trong nước. Các vitamin tan trong chất béo điển hình như: Vitamin A, vitamin D, vitamin E và vitamin K), các loại vitamin này hòa tan trong chất béo và có xu hướng tích tụ trong cơ thể.

Vitamin có nhiều loại khác nhau mang những chức năng riêng biệt như:

• Vitamin B: kích thích ăn uống, giúp da tóc bóng mượt, đặc biệt góp phần vào sự phát triển của hệ thần kinh.
• Vitamin A: giúp làm sáng mắt, chống lại quá trình lão hóa của cơ thể.
• Vitamin C: làm chậm sự oxy hóa, ứng dụng nhiều trong da liễu, có khả năng làm tăng sức bền của thành mạch, ứng dụng trong điều trị các bệnh lý xuất huyết.
• Vitamin D: cùng với canxi giúp kích thích sự phát triển của hệ xương. Thiếu vitamin D sẽ gây nên các tình trạng bệnh lý về xương khớp như còi xương, xương sống cong, chậm mọc răng…
• Vitamin E: liên quan đến các bệnh lý về da và tế bào máu.
• Vitamin K: là một trong những yếu tố quan trọng liên quan đến sự đông máu. Thiếu vitamin K khiến máu bị khó đông, các vết thương sẽ bị chảy máu liên tục.

Chất Khoáng Là Gì

Chất khoáng là những yếu tố vô cơ có trong đất và nước, chúng được các loại thực vật hấp thụ hoặc những loại động vật tiêu thụ sau đó tồn tại trong những loại động, thực vật đó.

Bên cạnh các chất khoáng thường được mọi người nhắc tới trong cuộc sống hằng ngày như canxi, natri và kali thì vẫn tồn tại những loại chất khoáng khác, bao gồm cả chất khoáng vi chất như đồng, i-ốt và kẽm với hàm lượng rất nhỏ nhưng cần thiết cho cuộc sống của con người.

Một số khoáng chất điển hình như:

• Magie: cần thiết cho chức năng của hệ tiêu hóa nhất là các cơ co thắt và xung thần kinh. Đồng thời Magie còn tham gia kiểm soát lượng đường trong máu, điều hòa huyết áp, duy trì sự chắc khỏe của xương.
• Selen: là cấu thành của men glutathione peroxidase ảnh hưởng đến mọi thành phần của hệ miễn dịch, tác động đến sự phát triển của bạch cầu. Thiếu hụt selen gây ức chế miễn dịch, suy giảm chức năng bạch cầu, ngăn chặn rối loạn chuyển hóa trong hệ tiêu hóa.
• Sắt: cần thiết cho quá trình tạo các tế bào máu. Thiếu sắt sẽ gây thiếu máu, rụng tóc, đau đầu chóng mặt.
• Kẽm: kích thích hoạt động của các enzyme, hỗ trợ hệ miễn dịch, bảo vệ vị giác, khứu giác, liên quan đến sự tổng hợp DNA.
• Clorua: là một khoáng chất đặc biệt trong cơ thể, là thành phần của dịch dạ dày. Clorua cùng với Natri giúp cơ thể cân bằng hệ chất lỏng trong cơ thể.
• Kali: cần thiết cho hệ thần kinh trung ương, cũng tham gia vào cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Khi nồng độ Kali bị rối loạn có thể gây rối loạn nhịp tim.
• Natri: kết hợp với Clorua sẽ giúp cân bằng dịch ngoại bào, điều chỉnh huyết áp

Vai Trò Của Vitamin Và Khoáng Chất.

Mỗi ngày cơ thể của con người đều cần sản xuất các tế bào cho từng bộ phận cho cơ thể để phát triển và duy trì sức khỏe. Máu đỏ giàu dinh dưỡng sẽ mang dinh dưỡng và oxy tới các cơ quan đích của cơ thể và nuôi dưỡng chúng và duy trì cuộc sống. Nhưng để làm được những điều trên thì cơ thể của con người cần một số nguyên liệu thô, trong đó có ít nhất 30 loại vitamin, khoáng chất và các thành phần khác có trong chế độ ăn uống mà cơ thể không thể tự sản xuất đủ lượng.

Vitamin và khoáng chất được coi là những chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể, chúng củng cố xương, chữa lành những vết thương và tăng cường hệ thống miễn dịch của mỗi người. Bên cạnh đó, vitamin và khoáng chất cũng giúp cơ thể dễ dàng chuyển đổi thức ăn thành năng lượng và sửa chữa các tổn thương tế bào.

Phân Loại Vitamin

• Vitamin được chia thành 2 nhóm chính:
• Vitamin tan trong nước gồm các vitamin nhóm B và C.
• Vitamin tan trong chất béo gồm các vitamin nhóm A, D, E, K.

Hiện nay các nhà khoa học đã nghiên cứu có trên 30 loại vitamin, mỗi loại sẽ có vai trò khác nhau đối với sức khoẻ. Sau đây là các loại vitamin quan trong và cần thiết nhất đối với cơ thể.

1. Vitamin A

Vitamin A hay còn gọi là Retinol là chất có màu vàng, hòa tan trong dầu, có tác dụng hỗ trợ mắt, phát triển thị lực, tăng cường hệ miễn dịch, trị mụn.

Những thực phẩm giàu vitamin A bao gồm: Gan, cà rốt, bông cải xanh, khoai lang, bơ, cải xoăn, rau bina, bí ngô, rau cải xanh, trứng và sữa.

2. Vitamin B1

Hay còn gọi với tên khác là Thiamin là Vitamin thuộc nhóm B và tan được trong nước. Vitamin B1 bảo vệ sức khỏe tim mạch, tăng cường não bộ, phòng chống bệnh Alzheimer, hỗ trợ tiêu hóa ở trẻ nhỏ.

Vitamin B1 có nhiều trong các loại hạt, sữa bột, đậu nành, men bia, yến mạch và các loại thịt, cá và trứng cũng có khá nhiều.

3. Vitamin B2

Vitamin B2 hay còn gọi là Riboflavin giúp phòng chống các bệnh phát ban, đỏ giác mạc mắt, viêm loét miệng, lưỡi, bảo vệ tế bào thần kinh. Có nhiều trong thịt, sữa, trứng, hạnh nhân, phô mát.

4. Vitamin B5

Vitamin B5 hay có tên khác là Axit Pantothenic là loại vitamin tan trong nước, giúp giảm cholesterol trong máu, ngăn ngừa bệnh nhồi máu cơ tim, đột quỵ, chống lão hóa, tăng sức đề kháng.

Vitamin B5 có mặt hầu hết ở các loại thực phẩm, nhiều nhất ở trứng, thịt, cá, pho mát, ngũ cốc, bắp cải, bông cải xanh…

5. Vitamin B6

Vitamin B6 hay còn gọi là Pyridoxine có tác dụng ngăn ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch, giảm cholesteron, ngừa sỏi thận. Có nhiều trong chuối, đậu đỏ, đậu nành, ngũ cốc nguyên cám, thịt bò, gà.

6. Vitamin B7

Vitamin B7 hay còn được biết đến với tên gọi Biotin hay Vitamin H là vitamin tan trong nước, giúp ngăn ngừa rụng tóc, chân tay tê cứng, vảy đỏ quanh mắt mũi, miệng, tốt cho tim mạch.

Vitamin này có nhiều trong trứng, các sản phẩm từ sữa, bắp cải, bông cải xanh, khoai lang, khoai tây, chuối và thịt gia cầm.

7. Vitamin B12

Vitamin B12 hay còn gọi là Cobalamin, là một trong các vitamin nhóm B tan được trong nước, có tác dụng trong quá trình trao đổi chất, giúp hệ thần kinh và não bộ hoạt động bình thường, có nhiều trong gan động vật, cá, heo, gia cầm.

8. Vitamin C

Vitamin C hay còn gọi là axit Ascorbic là loại vitamin rất thân thuộc, là chất giúp thúc đẩy tổng hợp collagen, hỗ trợ hệ miễn dịch, chống ung thư, cảm lạnh, làm da hồng hào, chống nếp nhăn.

Những thực phẩm giàu Vitamin C có thể kể đến như sữa, rau quả tươi, cam, chanh, dâu tây, rau muống, rau ngót,…

9. Vitamin D

Vitamin D là một nhóm các Secosteroid tan được trong chất béo, giúp bảo vệ tim mạch, ổn định mạch máu, bảo vệ duy trì hệ xương khớp, tăng cường khả năng hấp thu canxi và photphas ở đường ruột, có nhiều trong ánh nắng mặt trời, dầu gan cá, đậu nành, lòng đỏ trứng, hải sản, cá…

10. Vitamin E

Vitamin E là loại vitamin tan trong dầu, có tác dụng ngăn ngừa quá trình lão hóa, giảm vết nhăn, tăng sức đề kháng, có nhiều trong hạnh nhân, đậu phộng, dầu hướng dương, dầu nành, dầu oliu, sản phẩm từ sữa,…

11. Vitamin K1

Vitamin K1 hay còn gọi là Phytomenadion là một loại vitamin tan trong dầu, làm giảm nguy cơ chảy máu không kiểm soát, giảm đau tim, tai biến mạch máu não, có nhiều trong rau xanh (cải, bông cải,…), dầu thực vật (dầu đậu nành), trái cây (bơ, kiwi, nho,…).

Công Dụng Của Vitamin Đối Với Cơ Thể

• Vitamin có vai trò rất quan trọng với sức khoẻchúng ta, nếu cơ thể thiếu vitamin sẽ dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm.
• Vitamin là chất xúc tác và biến đổi thức ăn, tạo năng lượng cần cho hoạt động sống của các tế bào trong cơ thể.
• Vitamin rất cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng bình thường của cơ thể, ngay cả khi còn trong bụng mẹ.
• Vitamin bảo vệ tế bào nhờ đặc tính chống lại quá trình oxy hoá và tham gia bảo vệ cơ thể chống nhiễm trùng, khử độc và sửa chữa các cấu trúc bị hư tổn.
• Các vitamin tan trong chất béo tham gia vào phản ứng tạo nên các chất, các cấu trúc, các cơ quan và các mô của cơ thể.

Sự Khác Nhau Giữa Vitamin Và Khoáng Chất

• Mặc dù cả vitamin và khoáng chất đều được coi là vi chất dinh dưỡng nhưng trên thực tế, chúng khác nhau hoàn toàn. Vitamin là chất hữu cơ và có thể bị phân hủy bởi nhiệt, không khí hoặc acid còn khoáng chất là chất vô cơ, giữ nguyên cấu trúc hóa học của chúng.
• Điều này có nghĩa là các khoáng chất trong đất và nước dễ dàng đi vào cơ thể thông qua thực vật, động vật hay cả trong chất lỏng mà mọi người thường sử dụng. Những việc chuyển vitamin từ thực phẩm và các nguồn khác vào cơ thể sẽ khó khăn hơn do trong quá trình chế biến thức ăn, bảo quản đồ ăn hay đơn giản chỉ là tiếp xúc với không khí cũng có thể làm mất đi hoạt tính của hợp chất mỏng manh này.
• Tuy nhiên, giữa vitamin và khoáng chất lại có sự tương tác với nhau. Ví dụ như vitamin D cho phép cơ thể lấy canxi từ nguồn thực phẩm qua đường tiêu hóa thay vì lấy canxi từ trong xương, hay vitamin C giúp quá trình hấp thụ sắt được diễn ra nhanh và hiệu quả hơn.

Kết luận

Tuy nhiên, đôi khi sự tác động của vi chất dinh dưỡng không phải lúc nào cũng hợp tác. Ví dụ, thực tế là vitamin C ngăn chặn khả năng cơ thể hấp thụ đồng khoáng chất cần thiết. Ngay cả khi lượng khoáng chất mangan nhiều cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu sắc.